Kesintisiz Güç Kaynaklarını Ne Amaçla Kullanılır?

UPS ler, AC gerilim ile çalışan cihazların AC gerilimin kalitesini arttırmak ve istenilen süreyle kesintisiz olarak enerji sağlamak amacıyla tasarlanmıştır. UPS, normal kalitedeki şebekeyi şu iki işlemi gerçekleştirmek için kullanır.

1) Güç kalitesinin iyileştirmesi: UPS tarafından düzeltilebilecek güç kusurları gürültü, surge ve çöküntülerdir.

2) Yedek (back-up) güç kaynağı: UPS sistemi, ana gücün kesilmesi durumunda yüke yedek güç verir. AC şebeke kaynakları aşağıdaki özellikleri sağladığı varsayılan gerilim kaynaklarıdır.

- Sabit efektif değer ve sabit frekansta alternatif gerilim sağlar.

- Gerilim dalga şekli sinüzoidaldir.

- Sağlanan enerji süreklidir.

- Sıralanan özellikler yükleme şekliyle değişmez.

Ancak bu özellikleri pratikte bulmak mümkün değildir. Aksi halde UPS dediğimiz cihazlara bu anlamda bir ihtiyacımız kalmayacaktı. Şebekeyi oluşturan güç santrallerindeki jeneratörlerden tüketicinin bağlandığı besleme klamenslerine kadar bütün birimler, belirtilen özellikleri sınırlı olarak sağlarlar. Gerilimin efektif değeri ve dalga şeklinin değişmesi, genellikle yüklenmeye bağlıdır. Kısa devre empedansının ideal olarak sıfır olmaması, çekilen akıma bağlı olarak gerilimin değişmesine neden olur. Efektif değeri sabit tutmak için gerilim regülatörlerinden, dalga şeklini düzeltmek için filtre devrelerinden yararlanılabilir. Şebekenin herhangi bir noktasında oluşacak geçici arızalar da tüketiciyi etkiler. Enerji nakil hattının kopması, aşırı yüklenmede kesicilerin devreyi açması, hatta yıldırım düşmesi, indirici ve yükseltici tarfoların devreye girip çıkması gibi durumlarda; gerilimde kısa ya da uzun süreli kesintiler görülür ve tüketici temiz eneji ile beslenmez. Buna benzer durumlarda motor-jeneratör grupları gibi yedek güç kaynaklarına başvurulabilir. Ancak bunlar elektromekanik dönüştürücüler olduğundan, kesinti süresini belli bir değerin altıına indiremez. Kesinti sırasında grubun otomatik olarak çalıştırılması ve sürekli rejime girmesi bile birkaç dakika alır. Grubun sürekli çalıştırılması ve kesinti ile birlikte yükün jeneratöre aktarılması ise birkaç yüz milisaniye süre gerektirir. Bu da ekonomik açıdan verimli olmayabilir. Modern teknolojinin getirdiği olanaklar yanında karşılaşılan belki de en önemli problem, elektrik gücü ile çalışan bir takım cihaz ve sistemlerin beslemede görülebilecek çok kısa süreli aksamalardan bile etkilenmeleridir. Hastaneler, havaalanları, haberleşme merkezleri gibi kuruluşların kesintilere tahammülü gittikçe azalmaktadır. Örneğin bir açık kalp ameliyatı veya iniş sırasında uçağa gerekli bilgilerin aktarılması anında doğabilecek kesintiler hayati önem taşımaktadır. Gerek hayati önem taşıyan kuruluşlarda, gerekse endüstriyel uygulamalarda gittikçe yaygın kullanım alanı bulan Kesintisiz Güç Kaynakları, daha yaygın olarak bankacılık, işletmecilik gibi çabuk etkilenen kritik yüklerin bulunduğu yerlerde kullanılmaktadır. Birkaç saniyelik kesintiler bile hassas cihazlardaki bilgilerin yok olmasına ve hatalı bilgilerin oluşmasına neden olmaktadır. Kesintisiz Güç Kaynakları işte bu gereksinimlerin zorlanması ile ortaya çıkmış statik elektronik düzenlerdir. Güç elektroniği ve elektronik kontrol tekniğindeki gelişmelere paralel olarak gerçekleştirilen UPS’ler günümüzde tüketicinin tüm isteklerine cevap verebilecek özellikte ve performansta yapılabilmektedir. Kesintisiz Güç Kaynakları sürekli devrede kalır ve elektrik kesintilerinde yükü kesintisiz olarak beslemeye devam eder.